Otomobil Bakımı İpuçları

Tüm otomotiv imalatçıları, belirli aralıklarla normal bakım ve kontrollerin yapılmasını önermektedirler. İyi ve zamanında yapılan bakım size para ve zaman kazandıracağı gibi, aracınızın ömrünü de artıracaktır. Periyodik bakımla, birçok tamirat masrafından kurtulabilirsiniz. Periyodik bakım özellikle motorun yakıt, ateşleme ve emisyon kontrol sistemlerini içermelidir.

Bakım yaptırmakla sağlanacak kazançlar:
Az tamir masrafı. Tamir masrafları azalır. Hasarlı bir parçanın zamanında belirlenmesi ve daha büyük problemlere yol açmadan değiştirilmesi, önemli para tasarrufu sağlar.
Güvenlik. Bakımsız araç, ciddi kazalara sebep olabilir. Güvenli sürüş için frenlerinizi, direksiyon ve süspansiyon sisteminizi kusursuz durumda tutunuz.
Daha iyi performans. Bakımlı araç, daha iyi yakıt ekonomisi ve sürüş demektir.
Çevre koruma. Bakımsız araçlar önemli ölçüde hava kirliliğine neden olmaktadır.
İkinci el satış değeri. Bakımlı araçlar, bakımsızlara oranla iki üç katına kadar fazla değer etmektedir.
Kullanım kolaylığı. Bozuk tekerlek ayarları, aşınmış süspansiyon elemanları ve lastikler kötü sürüşe sebep olmaktadır.
Geleceği planlama yeteneği. Kontrol sonucunda, bir parçanın ileride değiştirilmesi gerekeceği anlaşılırsa, bütçenizi ona göre ayarlayabilirsiniz.
Vefakarlık. Bakımlı bir araç kolay çalışır, sizi yolda bırakmaz. Bakımsız araçla ise zor durumda kalabilirsiniz.
Sürüş zevki. Yola iyi oturan ve isteklerinizi yerine getiren bir aracı kullanmak zevktir.
Sahiplik gururu. Aracınız sizin kişiliğinizin bir devamıdır. Ona iyi bakmaya devam etmelisiniz.
Aşağıda (imalatçıların önerilerinin yokluğunda) kolayca uygulayabileceğiniz, size zaman, para ve güven kazandıracak bazı ipuçları açıklanmıştır.

Günlük Bakım

Fren, dönüş ve dörtlü acil sinyal lambalarınızın çalıştığından emin olunuz. Lambaları her zaman temiz tutunuz.
Aylık Bakım
Motor yağ seviyesini kontrol ediniz.
Soğutma sisteminden sızıntı olup olmadığını gözle muayene ediniz. Radyatör antifriz/soğutucu seviyesini kontrol ediniz. Yeni otomobillerde seviye işaretli şeffaf depolar bulunmaktadır. 50/50 kalıcı antifriz ve su karışımı ile doldurunuz. Dikkat: Motor sıcakken basınç kapağını açmayınız.
Cam silecek suyu deposunu dolu tutunuz. Doldurma işleminden sonra, silici lastiklerini, üzerine bir miktar çözücü döktüğünüz bir bezle siliniz.
Kayışları ayda bir kontrol ediniz. Aşınmış, yüzeyi camlaşmış veya kavrulmuş kayışları değiştiriniz veya iyi durumda iseler gerginliklerini kontrol ediniz. Kayış gerginliği, kasnaklar arasından baş parmağınızla bastırdığınızda 10-15 mm esneyecek düzeyde olmalıdır. Esnemiş, şişmiş veya çürümüş hortumları değiştiriniz. Kelepçeleri sıkınız.
Fren hidroliğini ve varsa kavrama hidroliğini kontrol ediniz. Kapağı açmadan önce fren merkez silindirini temizleyiniz. Hidrolik eklemeniz gerekiyorsa, onaylanmış tipte hidrolik ekleyiniz ve muhtemel sızıntı yerlerini kontrol ediniz.
Güç direksiyonu yağını ayda bir kez kontrol ediniz. Seviyesi düşük ise yağından ekleyiniz.
Motor çalışır ve sıcak durumda, park freni çekili iken transmisyon yağı seviyesini kontrol ediniz. Gerekli ise ekleyiniz. Gereğinden fazla yağ doldurmayınız.
Lastik basınçlarını kontrol ediniz ve önerilen basınçta tutunuz. Lastik yüzey ve dişlerindeki kesikleri, diğer hasarları ve düzenli düzensiz aşıntıları inceleyiniz. Düzensiz aşıntı, tekerlek açı ayarlarının veya balansının bozuk olduğunu gösterir.
Motor ve transmisyon yağlarını ve yağ sızıntları olup olmadığını kontrol ediniz. Yağ çubuğunu çıkarıp silerek tekrar yerine takınız ve tekrar çıkararak yağ seviyesini kontrol ediniz. Gerekli ise ekleyiniz. Gereğinden fazla yağ doldurmayınız.
Bir iki ayda bir hava filtresini kontrol ediniz. Kirili ise değiştiriniz.
Akünüzü soğuk havalarda ayda bir, sıcak havalarda haftada bir ve uzun yolculuklarda her gün kontrol ediniz. Kabloların sıkı ve oksitlenmemiş olduğundan emin olunuz. Eğer kapaklı tipte ise, sıvı seviyesini kontrol ediniz. Eksilmiş ise saf su ekleyiniz. Dikkat: akünün yakınında sigara içmeyiniz, kibrit veya çakmak yakmayınız.

6 Aylık veya 10 000 km’lik Bakım
Motor yağını ve uygulanabilirse yağ filtresini değiştiriniz.
Mekanik vites kutusu yağ seviyesini kontrol ediniz. Eksilmiş ise tamamlayınız.
Diferansiyel yağ seviyesini kontrol ediniz. Eksilmiş ise tamamlayınız.
Fren balatalarının aşıntı kontrolünü yapınız.

12 Aylık veya 20 000 km’lik Bakım
Motoru ayarlayınız, bujileri değiştiriniz (Platin bujiler imalatçının önerisi doğrultusunda değiştirilmelidir).
Kavrama pedalı boşluk ayarını yapınız (mekanik transmisyonlularda).
Tekerlek balansı yaptırınız.
Ön düzen ayarı yaptırınız.
Amortisörlerde yağ sızıntısı olup olmadığına bakınız. Amortisörün çalışıp çalışmadığını test etmek için, aracı yukarı aşağı sallayınız. Sallamayı bıraktığınızda araç hemen sallanmayı bırakmalıdır. Aşınmış veya sızdıran amortisörler daima çift olarak değiştirilmelidir.
24 Aylık veya 40 000 km’lik Bakım
Soğutma sisteminizi boşaltıp yıkadıktan sonra önerilen antifriz ve su karışımı ile doldurunuz.
Fren hidroliğini değiştiriniz
Hava filtresini değiştiriniz.
Cam sileceklerini değiştiriniz. Aşınmış veya sertleşmiş lastiklerde sıvama veya gevşeklik görülür.
Otomatik transmisyon sıvısını boşaltarak yenileyiniz, filtresini temizleyiniz veya değiştiriniz, bantları ayarlayınız (uygulanabiliyorsa).
Aracın altından, delik kırık veya gevşek egzoz borusu, susturucu ve bağlantıları olup olmadığını kontrol ediniz. Hasarlı parçaları değiştiriniz.

NOT: Modern taşıt motorlarının çoğunda lastik kam mili kayışı (trigger kayışı) kullanılmaktadır. Bu kayışın imalatçının önerileri doğrultusunda değiştirilmesi önemlidir. Aksi halde kayış kopabilir ve motor hasarına yol açabilir. Önerilen değiştirme periyodları 40 000 km...100 000 km veya 4...5 yıl arasındadır.

Yaz Tatiline Hazırlık

Yazın sıcağı, tozu, duruş-kalkışlı trafiği arabanızı belirli ölçülerde mutlaka etkileyecek, güzelliklerinin bedelini bir şekilde ondan alacaktır. Geçen kışın etkilerini de buna ekleyebilirsiniz. Periyodik bakım, sizi sıkıntılardan kurtulabilirse de, huzurlu bir tatil için, yola çıkmadan önce almanız gereken bazı önemli önlemleri burada vurgulamayı yararlı buluyoruz. Bu önerilerden bazıları sizin yapabileceğiniz, diğerleri ise oto teknisyenini gerektiren uyarılardır.

En iyi planlama kılavuzu, aracınızın kataloğudur. Kataloğu okuyarak, imalatçının önerilerine ve servis takvimine uyunuz.

Klima (Air Conditioning) – Normal koşullarda sorun çıkarmayan bir sistem sıcak havada çalışmayabilir. Sistemi kalifiye bir teknisyene kontrol ettiriniz.
Soğutma Sistemi –Yaz seyahatlerinin başta gelen sorunu motorun hararet yapmasıdır. Soğutma sistemi iki yılda bir tamamen boşaltılıp yıkanarak tekrar doldurulmalıdır. Soğutma sıvısının seviyesi, durumu ve konsantrasyonunu kontrol ediniz ve eksilmişse ilave ediniz. (Genellikle 50/50 antifriz/su karışımı önerilmektedir.) Motor tamamen soğumadan radyatör kapağını açmayınız! Kayışların, kelepçelerin ve hortumların sıkılık ve durumlarını kontrol ediniz veya ettiriniz.
Yağ – Motorun yağını ve yağ filtresini katalogda belirtilen sürelerde (10 000...15 000 km de bir) değiştiriniz. Değişim tarihi yakınsa, değişimi seyahat öncesinde yapınız. Aracınız treyler çekiyor, bagaj yükünüz biraz abartılı veya seyahatiniz uzunca ise, yağ değişim süresini kısaltabilirsiniz. Bagajınızda, motorunuzun yağ eksiltmesine karşı mutlaka bir miktar yağ bulundurunuz.
Motor Performansı> – Diğer filtreleri de (hava, yakıt, PCV, vb.) katalogda belirtilen sürelerde (tozlu koşullarda daha da kısa sürelerde) değiştiriniz. Motorun zor ilk hareket, bozuk rölanti ve avans ayarı, düşük güç gibi sürüş problemleri varsa iyi bir serviste ayarlattırınız.
Cam Silecekleri> – Yaz tatili hava koşulları bakımından da sürprizlerle doludur. Yağmurlu, çamurlu yollarda araç kullanmanız da gerekebilir. İyi silmeyen silecekler görüşünüzü bozarak gözünüzün yorulmasına ve güvenli sürüşünüzün de tehlikeye girmesine sebep olurlar. Aşınmış, sertleşmiş sileceklerinizi değiştirerek, yanınıza yeterli miktarda cam silecek suyu almayı da ihmal etmeyiniz.
Tekerlek ve Lastikler> – Eski lastiklerle yola çıkmayınız. Yedek lastiğinizi de kontrol ederek iyi ve hazır durumda olmasını sağlayınız. Lastik basınçlarınızı ayda bir kontrol ediniz. 8 000...10 000 km’ de bir öndekiler arkaya, arkadakiler öne olmak üzere lastiklerinizin yerlerini mutlaka değiştirmelisiniz. Değişim tarihi yakınsa, değişimi seyahat öncesinde yapınız. Rahat bir yolculuk için tekerlek balansı yaptırmayı da unutmayınız.
Kriko – Krikonuzun iyi durumda olduğundan emin olunuz.
Frenler> - Frenleri katalogda belirtilen sürelerde veya sarsıntılı, gürültülü ve uzun mesafede durma durumlarında daha önce kontrol ettiriniz.
Akü – Aküler yılın herhangi bir döneminde arızalanabilir. Yola çıkmadan önce akünüzü kontrol ettiriniz. Sizin yapabilecekleriniz, kutupları ve kablo başlarını tel fırça ile fırçalamak, tüm yüzeyleri temizlemek, bağlantıları sıkmak olabilir. Eğer kapakları açılıyorsa akünün içerisindeki sıvı seviyesini kontrol edebilir, eksikse saf su ekleyebilirsiniz. (Akü sıvısı asitlidir cildinize ve üzerinize sıçramamasına özen gösterin sıçraması halinde derhal bol su ile yıkayın. Akü yüzeyindeki artıklara dokunmayın, akü ile çalışırken gözlük ve lastik eldiven giyin.)
Lambalar >– Tüm lambaları kontrol ediniz. Kir ve böcek artıklarını ıslak bir bezle temizleyiniz. Farlarınızı ayarlattırınız.
Acil Durum – Aracınızda küçük bir tamir çantası, ilk yardım çantası, seyyar lamba, yedek ampul ve fener ile mümkünse bir cep telefonu ve pilli radyo bulundurunuz.

ABS NEDİR?

ABS, kullanıldığı taşıtın kararlılığını, manevra ve durma yeteneğini artırabilen bir fren sistemidir. Dört-tekerlek ABS, tekerlek kilitlenmesini önleyerek, sürücülere acil frenleme durumlarında kararlılık ve yön kontrolü sağlamaktadır. İlk kez 1936 yılında Almanya'da geliştirilen ve patenti alınan ABS, Almanca "antiblockiersystem." teriminden kısaltılmıştır ve İngilizcesi de benzer anlamdaki Anti-lock Brake System dir. ABS, her tekerleğin yakınında dönme hızını algılayarak tekerleklerin çekiş kaybettiği ve kilitlenmek üzere olduğunu algılayan sensörlere sahiptir. Elektronik kontrol ünitesi (ECU- Electronic Kontrol Unit) bu sinyalleri değerlendirerek, fren basıncını değiştirmek yoluyla tekerlek kilitlenmesini önleyen hidrolik kontrol ünitesine (HCU- Hydraulic Kontrol Unit) komutlar gönderir.
ABS nasıl çalışır?
Sürücü dört-tekerlek ABS 'li bir taşıtın fren pedalına sertçe bastığında, sistem otomatik olarak fren basıncını dört tekerlekte düzenleyerek, tekerlek kilitlenmesini önlemek üzere her tekerleğin fren basıncını bağımsız olarak ayarlar. ABS, frenleri saniyede 18 defa kadar pompalayarak, sürücülere belirli ölçüde yönlendirme yeteneği kazandırmaktadır.

Dört tekerlek ve iki arka tekerlek ABS'lerin farkı
Dört-tekerlek ABS, acil durma koşullarında taşıt kararlılık ve geliştirilmiş manevra yeteneğini sürdürmek için tasarlanmıştır. Dört-tekerlek ABS donatılmış bir taşıtta frenleme sistemi, dört tekerleğin her birinde tekerlek kilitlenmesini önleyerek, sürücüye geliştirilmiş yönlendirme kontrolü sağlamak için frenleme basıncını düzenler.
Arka-tekerlek ABS ise, daha çok kamyonet, minibüs ve spor taşıtlarda görülmekte ve sadece arka tekerleklerin tekerlek kilitlenmesini önlemek için kullanılmaktadır. Bu sistem sürücüye doğrultu kararlılığını sürdürmek ve taşıtın arkasının yanlara kaymasını önlemekte yardımcı olmaktadır. Arka-tekerlek ABS sistemlerinde ön tekerleklerin hâlâ tıpkı geleneksel frenlerdeki gibi kilitlenme eğilimi vardır. Eğer kilitlenme olursa, sürücü fren pedal basıncını ön tekerleklerin tekrar dönmeye başlamasına yetecek kadar azaltmalıdır. Böylece sürücü taşıtı yönlendirebilir.

ABS'nin çalıştığı nasıl anlaşılır?
ABS'lerin çoğunda sistemin etkin hale gelmesi sürücü tarafından anlaşılabilmektedir. Sürücü mekanik bir ses duyar ve bazı basınç dalgalanmalarını veya fren pedalının sertliğinin daha da arttığını hisseder. Gürültü işitildiğinde veya basınç dalgalanmaları hissedildiğinde, ayağın fren pedalında tutulması önemlidir. Sert basınç uygulamasına devam edilmelidir.

ABS ile yapılması ve yapılmaması gerekenler
Uygun kullanılması halinde dört-tekerlek ABS güvenli ve etkin bir frenleme sistemidir. Maksimum güvenlik ve sistemin tüm avantajlarından yararlanmaları için, sürücülerin ABS sistemlerinin nasıl çalıştığını doğru olarak bilmeleri ve uygulamaları gerekmektedir. Bu kurallar aşağıda sıralanmıştır:

Ayağınızı frenin üzerinde tutun
Yönlendirme yaparken dört-tekerlek ABS'nin uygun çalışmasını sürdürmek için fren üzerinde sert ve sürekli basıncı koruyun. Fren pedalı salınımlar yaparken bile freni pompalamaktan kaçının. Ancak, arka-tekerlek ABS ile donatılmış taşıtlarda, ön tekerleklerin geleneksel frenler gibi kilitlenme eğilimi vardır. Eğer kilitlenme olursa, sürücü taşıtı yönlendirebilmek için, fren pedal basıncını ön tekerleklerin tekrar dönmeye başlamasına yetecek kadar azaltmalıdır.

Durmak için yeterli mesafe bırakın
İyi koşullarda öndeki taşıtlar üç saniye, kötü koşullarda daha fazla süre geriden takip edilmelidir.

ABS ile sürüş pratiği yapın
ABS çalışırken meydana gelen basınç dalgalanmalarının nasıl hissedildiğini öğrenin. Acil frenleme yapmak için boş alanlar ve park yerleri uygun olabilir.

Aracın kullanım kataloğuna bakın
ABS ile ilgili ilave sürüş bilgileri için aracın kataloğuna bakmayı ihmal etmeyin.

ABS'li taşıtı çılgınca kullanmayın
ABS'li taşıt size virajları hızlı dönme, şeritleri ani değiştirme veya ani manevralar yapma hakkı vermez. Bu tür davranışlar ne uygun ne de güvenlidir.

Frenleri pompalamayın
Dört tekerlek ABS'li taşıtlarda freni pompalamak, sistemi açıp kapatmaktadır. ABS frenleri sizin yerinize otomatik ve çok daha hızlı oranda pompalamakta ve iyi yön kontrolü sağlamaktadır.

Direksiyonu unutmayın
Dört tekerlek ABS, acil frenleme durumunda sürücünün yön kontrolü yapmasını sağlar. Yönlendirme sırasında taşıt tam olarak duruncaya kadar, ayağınızı fren pedalına sertçe basılı olarak tutun. Ayağınızı fren pedalından ayırmayın zira bu ABS'yi ayırır. ABS ile frenleme sırasında yönlendirme yeteneğiniz olsa bile, taşıtınız kaygan yolda kuru yoldaki kadar keskin dönemeyebilir. Arka-tekerlek ABS'li taşıt kullanan sürücüler dikkatli ve sertçe fren yapmalı ve tekerleklerin kilitlenmeye başladığını hissettiklerinde, basıncı bir miktar azaltmalıdırlar.

Mekanik gürültüler ve/veya küçük pedal titreşimlerinden paniklemeyin
ABS-donatılmış taşıtla fren yaparken meydana gelen mekanik gürültüler ve/veya küçük pedal titreşimlerinden paniklemeyin. Bu koşullar normaldir ve sürücünün ABS'nin çalıştığını anlamasını sağlar.

ABS genellikle geleneksel frenlerden daha çabuk durdurur ancak, fizik kanunlarını değiştiremez
ABS genellikle ıslak yüzeylerde ve buzlu veya sertleşmiş kar kaplı yollarda iyi frenleme sağlayabilmektedir. Her ne kadar genellikle geleneksel sistemlerdeki sert frenlemede karşılaşılan tehlikeli tekerlek kilitlenmesi kadar olmasa da, kumlu çakıllı yollarda veya yeni yağmış kardaki frenlemede durma süreleri daha uzun olabilir.

Uzun Sürüşler

Tatil aylarında olduğumuz şu dönemde, uzun yolculukların tatil keyfinizi bozmaması, neş’enizi kaçırmaması için işte size bazı öneriler...

Yavaş sürün ve uzun süre araç kullanmayın
Hızlı araç kullanmayın. Panik anlarındaki sürüş kontrolü açısından, hızlı araç kullanırken, yavaş kullanıma oranla çok daha zor durumlarda kalabilirsiniz. Örneğin 108 km/h hızda aracınız her saniyede 30 m gitmektedir. Hızın frenlemedeki etkisi de çok önemlidir. 90 km/h hızda giderken yaklaşık 100 m’ de durabilien bir taşıt, 120 km/h hızda 150 m’de durabilmektedir.

Mümkünse, bir defada 250 km ‘den fazla sürmeyin. Gideceğiniz yol daha uzunsa, araya mutlaka yeterli dinlenme süreleri ekleyin.

Aracınızın ses yalıtımına önem verin
Her insanın tahammül düzeyi farklı olmakla beraber, 70 db’ nin üzerindeki ortam gürültüsü genellikle insanları yormakta ve dikkatlerini dağıtmaktadır. Bunun altındaki gürültüler ise sadece yorucu olmaktadır. 100 km/h hızla giden bir otomobil, yaklaşık 70 db düzeyinde gürültü üretmektedir. Aracınızın ses yalıtımına önem verin. Örneğin kapı lastikleri yıpranmışsa değiştirin. Aracınızın bakım ve ayarlarının yapılmış olması da taşıt titreşim ve gürültülerinin azalmasına katkıda bulunmaktadır. Gürültü skalasının logaritmik olması nedeniyle, gürültü değerindeki her azalma çok önemlidir ve örneğin 5 db daha az gürültü, çok daha fazla sessizlik demektir.

Harita ve diğer dokümanlarınızı el altında düzenli tutun
Harita ve diğer dokümanlarınızı (örneğin trafik kontrolleri ile ilgili belgelerinizi) yakınınızda ve gerektiğinde hemen ulaşabileceğiniz biçimde düzenli tutun. Bunun için, içerisinde düzenli bölümleri olan bir dosya da kullanabilir, dosyayı da kapı ceplerinde veya koltukların arasındaki boşlukta bulundurabilirsiniz.

Sakız çiğneyin
Seviyorsanız, sakız çiğneyin. Sakız çiğnemek sizi uyanık tutacaktır.

Sıkıcılıklardan kaçının
Sevdiğiniz hareketli bir şarkıyı defalarca dinlemek ruhunuzun gıdası olamaz. Hafif bir müzik ise yol gürültüsünde kaybolup gidecektir. Seyahatinizin sıkıcı ve zaman öldürücü olmaması için, banda kaydedilmiş bir kitabı veya yabancı dil kasetlerini dinleyebilirsiniz.

Market zincirlerinden alışveriş yapın
Market zincirlerinden alışveriş yaptığınızda aldatılmazsınız. Ayrıca, aldığınız malların problem çıkarması durumunda garanti kapsamında değiştirilmesi de daha kolay olacaktır
Otomobil Alırken Nelere Dikkat Etmeli?

Otomobil Alırken Nelere Dikkat Etmeli?

Almak istediğimiz otomobilde gerçekten hangi özellikleri arıyoruz? En çok neye önem verelim? Çoğunlukla aynı soruları tekrar tekrar sormaktayız. Her şeyden önce, alacağımız otomobilin bizi mutlu edecek otomobil olacağından emin olmalıyız.
Otomobil alırken en çok hangi özellikleri ile ilgileneceksiniz? Akla gelen ilk şey, kendinizi daha huzurlu hissetmeniz için, muhtemelen bütçenizle alabileceğiniz bütün modelleri gözden geçirmeniz olacaktır. Aşağıda vurgulanan özellikler, bu aşamada karar vermeniz gereken seçeneklerden sadece bazıları.

TİP (Modeller / Stiller)

Almak istediğiniz otomobilin tipini belirlerken, hangi amaçlara yönelik olarak kullanmak istediğinizin netlik kazanmış olması gerekir. Buna göre spor, orta halli veya lüks, üstü kapalı veya açılır, iki, dört veya daha fazla kapılı, önden, arkadan veya dört tekerlekten çekişli, küçük, orta veya büyük gibi seçenekler arasında karar vermeniz gerekmektedir.

FİYAT

Öğrenmeniz gereken en önemli şey, aracın yalın ve eklemeyi düşündüğünüz opsiyonlarla birlikte fiyatıdır. Çünkü, bu sizin doğru fiyatlarla değerlendirme yapmanızı ve karar vermenizi sağlayacaktır.Şekillenen kararlar genellikle bütçe sınırlarını zorlayamaktadır. Bu durumda aylık ödeme miktarını tekrar gözden geçirerek kredi olanaklarını da devreye sokabilirsiniz.

PERFORMANS

Performans deyince akla gelen ilk özellikler, güç ve bunun en önemli göstergesi olan hız ile çekiştir. Uzun dönem güvenilirliği açısından türbo şarjlı ve diğer yüksek performanslı motorlu araçları alırken daha dikkatli olmalısınız.

HIZ

Eğer hız yapmaktan hoşlanıyorsanız, aday araçların ne kadar hız yapabildiklerini de öğrenin. Karar vermenize yardımcı olabilir.

YENİLİK

Teknolojik yenilikleri daha çok uygulayan, güvenlik, performans ve dayanıklılık alanlarında araştırma yapan markalara öncelik vermelisiniz.

ZEVK

Bazıları performansa karşı güzelliği tercih edebilir. Her şeyden önce almayı düşündüğünüz arabadan hoşlanmalısınız. Hani bir söz vardır ‘ilk görüşte kanım kaynadı, içim ısındı’ diye, Duygularınız işte o cinsten olmalıdır.

GÜVENLİK

Eğer güvenliği ön planda tutuyorsanız, araçta standard olarak bulunması gereken emniyet kemeri ve hava yastığı gibi elemanlardan başka hangi ekstra güvenlik elemanlarının bulunduğunu da öğrenin. Genellikle boyutları büyük ve daha ağır araçların güvenliği, darbe sönümleyici ön kısmı sınırlı olan küçük araçlara oranla daha yüksek olmaktadır.

SERVİS

Karar vermenizi kolaylaştıracak en önemli kriterlerden biri de servis olanakları olmalıdır. Almayı düşündüğünüz aracın yeterli servis ağına ve yedek parça sağlama kolaylıklarına sahip olduğundan emin olmalısınız. Birçok araç, ilk alış fiyatlarının cazibesiyle alındıktan sonra, servis ve yedek parça konusunda can yakabilmektedir. Bakım ve tamir masrafları genellikle aracın motor tipi, aktarma organlarının karmaşıklığı gibi faktörlere bağlıdır ve yüksek performanslı, elektroniği fazla, türbo şarjlı otomobillerin tamir masrafları, orta halli otomobillere oranla daha fazla olmaktadır.

AKSESUARLAR

Aksesuardan hoşlanıyorsanız, aksesuarı bol olan marka ve modelleri dikkate alabilirsiniz. Aracınızla birlikte veya sonradan alacağınız aksesuarlar aracınızı kişiselleştirmenize yardımcı olacaktır.

Yeni mi? Kullanılmış mı?

Bütçeniz elveriyorsa, yeni otomobil almalısınız Yeni otomobil, üretici firma garantisi altında ve sizinle hayata başlayacağından, geçmişi hakkında endişe duymadan, güvenle ve uzun süre sorunsuz kullanabileceksiniz.

Oto galerileri, karar vermenize yardımcı olmak için kısa bir test sürüşü yaptırmaktadır. Almayı düşündüğünüz otomobili kullanmayı sevip sevmeyeceğinizi anlamak için, sürüşü yeterli olmayabilir. Birçok oto kiralama firmasında sizin almayı düşündüğünüz modelden bulunabilir. Kiralayacağınız araba yapacağınız birkaç yüz km ile daha iyi fikir edinebilirsiniz. Kiralamayı düşünürseniz, kilometresi az olanı değil fazla olanı tercih edin. Böylece, almayı tasarladığınız arabanın bir süre kullanıldığında ne duruma geleceğini daha iyi değerlendirmiş olursunuz.

İmalatçıların yaptığı model değişiklikleri arasında bunalmamak için, almadan önce kararınızı kesinleştirmelisiniz. Galerilere uğrayarak fikirlerini alın. Hâlâ kararsızsanız yeni oto dergilerini inceleyin. Çoğunda almak istediğiniz otomobilin iyi ve kötü yanlarına ait birçok bilgiyi bulabilirsiniz.

Beğendiğiniz otomobilin fiyatı bütçenizi çok aşıyorsa, ikinci el piyasasına da bir göz atmalısınız. Birçok marka ve modelin ikinci el fiyatları %30 ...% 40 kadar ucuzlamaktadır. Ancak, ikinci el otomobilin almanın da dikkat edilmesi gereken riskleri vardır. Bu durumda;

Deneyimli bir oto teknisyeni veya oto tamircisi bularak, araç sahibine de haber vermek kaydıyla, almayı düşündüğünüz aracı onun incelemesini sağlayın.

Oto dergilerini, araç broşürlerini inceleyerek, almak istediğiniz aracın özelliklerini ve geçmişini öğrenin.

Almayı düşündüğünüz otomobilden birden fazla satılığa rastlıyorsanız, hepsiyle de test sürüşü yapın. Çok araçla test sürüşü, alabileceğiniz en iyi aracı seçmenizi ve özellikle almak istemeyeceğiniz kadar kötü durumda olanları elimine etmenizi sağlar. Test sürüşü öncesinde ve sonrasında motor yağını kontrol edin. Renginde ve seviyesinde bir fark görülmemelidir. Eğer görürseniz, bilin ki teste gelmeden hemen önce değiştirilmiştir.

Düzensiz tekerlek aşıntısını kontrol ediniz.

Servis bakım kayıtları olup olmadığını sorunuz. Kayıtların varlığı olumlu bir işarettir.

Almayı düşündüğünüz araca sahip kişilere ulaşabiliyorsanız onların fikirlerini alın. Çoğu size yardımcı olmaktan memnun olacaktır.

Otomobilini almak istediğiniz kişinin mümkünse ev ve işyerini de inceleyin. Eğer evi veya işyeri bakımsızsa, muhtemelen otosuna da iyi bakmamıştır.

Prof. Dr. Ergun GEDİZLİOĞLU
İTÜ İnşaat Fakültesi
Ulaşım Ana Bilim Dalı
Usta Sürücü nasıl Olmalı

- Usta sürücü, düştüğü problemden kazasız sıyrılmayı bilir!
Yanlış! Çünkü usta sürücü probleme girmeyen sürücüdür. Karşısına çıkabilecek her türlü tehlikeyi önceden görebilir, ona göre tedbirini önceden alır. Problemlerle uğraşmaz.

- Otobanda tamam ama, şehir içinde emniyet kemeri takılmayabilir!
Yanlış! Emniyet kemeri hayat kurtaran en önemli güvenlik gerecidir. 50 km/s hızda meydana gelen bir çarpışmada otonun içindekiler emniyet kemeri takmadıkları takdirde, 4 katlı bir binadan aşağı düşmeyle eşit şok yaşar.

- Arkada oturanlar için emniyet kemeri takmak gereksizdir!
Yanlış! Motorlu araçlar bir yere çarptığında hemen durur, ancak içindeki yolcular aynı hızla bir yere çarpana kadar ilerlemeye devam eder. Arkada oturanların da yaşam haklarını kullanmaları ve emniyet kemerlerini takmaları gerekir. Her ne kadar henüz kanunen zorunlu olmasa da, yolcuların güvenliği için geliştirilmiş olan emniyet kemerleri hayat kurtarır.

- Lastik havalarını düşük tutarsak, hem daha iyi tutunur, hem de daha konforlu olur!
Yanlış! Lastik havalarının, aracın fabrika değerinin altında olmaması gerekir. Hatta yüke ve yolcu sayısına göre artırılmalıdır. Çünkü inik lastiğin tabanı yere yayılarak daha iyi tutunma sağlamaz. Aksine tabanın ortası yukarı kalkar ve yol ile teması kesilir. İnik lastiklerin yalnız omuz kısımları yere basar. Lastik inikken; kayma hareketleri çok daha düşük hızlarda başlar, fren mesafesi uzar, direksiyon hareketlerine daha geç cevap alınır. Belki daha konforlu sürüş yaparsınız ama, konforlu şekilde yoldan çıkar, konforlu şekilde çarparsınız!

- Sıcak havada, lastiğin ısınmasını dengelemek için lastik havaları indirilir!
Yanlış! Lastiğin ısınmasının en büyük nedeni havanın sıcak olması değil, lastik havalarının düşük olması nedeniyle lastik yanaklarının daha fazla esnemesidir.

- Yağmurda inik lastik daha az kayar!
Yanlış! İnik lastikte su boşaltma kanalları kapandığı için yağmur suyunu çok daha az boşaltır hatta boşaltamaz ve su üzerine çıkma ve su yastığı üzerinde kayma (aquaplanning) çok daha düşük hızlarda başlar.

- Direksiyon saate göre 10'u 10 geçe tutulur!
Yanlış! Direksiyon saate göre 9'u çeyrek geçe tutulur. Bu pozisyon, acil bir durumda her iki yöne eşit miktarda direksiyonu çevirebileceğiniz tek pozisyondur.

- En iyi koltuk pozisyonu, sürücünün en rahat ettiği pozisyondur.
Yanlış! Sürücünün doğru koltuk pozisyonu öncelikle otomobile hakim olabileceği ne çok uzak, ne de çok yakın bir pozisyondur. Koltuk mümkün olduğunca dik olmalıdır. Direksiyon 9.15 pozisyonundayken kollar dümdüz olmamalıdır. İdeal dirsek açısı 120 ile 135 derece civarındadır. Evimizde TV seyrettiğimiz koltuk pozisyonu çok rahat olabilir, ama bu pozisyonda otomobile ve trafiğe hakim olabilmek çok zordur.
- Motorlu araçlar lastiğin üzerinde gider!
Yanlış! Motorlu araçlar lastiğin içindeki havanın üzerinde gider. Eğer lastiğin içinde hava yoksa, hiçbir yere gidemezsiniz. Doğru lastik havası, ayağınızdaki ayakkabı numarası gibidir. Ayağınızı sıkan veya bol gelen bir ayakkabıyla nasıl yürüyemezseniz, otomobilin yol tutuşu da aynı şekilde bozulur.

- Ani frenlerde önce frene basıp, durmaya yakın debriyaja basarsak, motor kompresyonundan faydalanıp daha kısa mesafede dururuz!
Yanlış! En etkin yavaşlama frenle debriyaja aynı anda basılarak yapılır. Böylece fren anında motor devre dışı bırakılarak, motorun aracı ileri götürme kuvveti yok edilir.

- ABS (Antiblokaj Fren Sistemi) mekanik frene göre çok daha kısa mesafede durdurur!
Yanlış! ABS fren sistemi olan bir araç tekerleklerin kızaklamasını önler ve fren sırasında manevra yapılabilmesini sağlar. Ancak, daha kısa mesafede durdurmaz.
Bilinen fren bağıntılarında fren uzunluğu aracın dört tekerleğinin de TAM BLOKE olup (yani dönmeden) kayarak yol üzerinde lastik izi bıraktığı durum için hesaplanır. Yayınlanmış olan tüm fren boylarındaki kabul böyledir. Halbuki ABS tekerleklerin tam bloke olmasını engeller!

- Mekanik freni olan bir otomobilde fren pedalını pompalayarak daha kısa mesafede durulabilir!
Yanlış! Pompalamak için ayak fren pedalı üzerinden çekildiğinde, aracın ileri hareketi devam eder ve durma mesafesi uzar. Doğrusu; panik frende fren pedalı üzerindeki basıncı azaltarak lastiğin dönmesini sağlamaktır. Ancak ayak fren pedalından kaldırılmamalı ve fren yapmaya devam edilmelidir.

- Doğru takip mesafesi hızın yarısıdır!
Yanlış! Bu yöntem kullanışlı olmamakla birlikte, hata payı yüksektir. İdeal takip mesafesi (kuru havada) 2 saniye arkadan takip etmektir. Yağışlı havalarda veya yük durumunda bu süre 3-4 saniyeye çıkarılmalıdır.

- Dörtlü ikaz (flaşör) tünele girince yakılır!
Yanlış! Dörtlü ikaz sadece trafiğe tehlike yarattığınız durumlarda yakılır. Yani olası bir kaza veya arıza halinde. Tünelde kısa farların açık olması yeterlidir.

- Gündüz kısa farları yakmak trafiktekilerin gözünü alır!
Yanlış! Gündüz kısa far yakmak, daha erken farkedilmenizi ve size tehlike yaratacak olan kişilere kendinizi daha erken göstermenizi sağlar. Gece yakılan kısa farlar gözümüzü daha çok alır. Sadece kapalı ve yağışlı havalarda değil, güneşli havalarda ve hızlı yol kesimlerinde de kısa farların açılması kendi sürüş güvenliğiniz için önemlidir.

- Çocukları uyarmak için korna çalınır!
Yanlış! Çocukları uyarmak için korna çalınmaz! Korna onların paniğe kapılıp beklenmedik bir reaksiyon vermelerine yol açar. En iyisi iyice yavaşlamak ve gerekirse durmaktır.

- Yoğun siste en iyi gitme yöntemi dörtlü ikazları yakmaktır!
Yanlış! Yoğun siste en iyi gitme yöntemi hiç gitmemektir. Çünkü siste daha iyi gören sürücü yoktur, daha çok risk alan sürücü vardır. Görüş mesafesi yeterliyse siste sarı camlı gözlükler takarak, sis lambalarını ve kısa farları yakmak, sileceklerinizi çalıştırmak, yerin kayganlaştığını dikkate almak, takip mesafesini artırmak ve sollama yapmamak daha güvenli yol almanıza yardımcı olur.

Unutmayın! Hayatınız boyunca ölümlü bir trafik kazası geçirme olasılığınız %33' tür. Rus ruletinde bile bu oran %17'dir. Lütfen, trafikte araç kullanmanın bir yaşam işi olduğunu hiçbir zaman aklınızdan çıkarmayın!